Breakdown, διαδραστική παράσταση χορού

BREAKDOWN [Full Performance] from visiophone on Vimeo.

διαδραστικό παιχνίδι που "μετράει" τον ήχο

Επισκεφθείτε το εδώ (χρειάζεται μικρόφωνο για να λειτουργήσει):

https://bouncyballs.org/

Art goes interactive: 14 stunning digital exhibitions (άρθρο)

Μπορείτε να επισκεφθείτε τον παρακάτω σύνδεσμο:

http://www.computerworld.com/article/2473016/computer-hardware/90160-tk.html

διαδραστική εγκατάσταση με σένσορες

διαδραστικός "τοίχος"

διαδραστικός καθρέφτης

διαδραστική εγκατάσταση με χειρισμό μέσω ίντερνετ

διαδραστική βιντεοπροβολή Nervous Structure

Εικαστικά και μουσική... μουσική και εικαστικά (e-book)

Ένα διαδραστικό e-book για τη σχέση εικαστικών και μουσικής θα βρείτε εδώ:

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-C114/612/3978,17802/index2_1.html

Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΣΤΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙ ΚΑΝΤΙΝΣΚΥ

Πηγή: http://www.tar.gr/content/content.php?id=3747

Η μυστικιστική συνήχηση εικαστικής και μουσικής αρμονίας στάθηκε πλοηγός της τέχνης του. Όταν το 1896, ο Βασίλι Καντίνσκυ (1866-1944) πήρε την οριστική απόφαση να φύγει από τη γενέτειρά του, τη Μόσχα, για να εγκατασταθεί στο Μόναχο,  απεφάσιζε ούτε λίγο ούτε πολύ, να προδώσει τη θέση του πανεπιστημιακού λέκτορα, επομένως την μετέπειτα ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία ως νομικός και οικονομολόγος.

Μπορεί εν τέλει μια καλλιτεχνική εμπειρία να σου αλλάξει τη ζωή; φαίνεται πως ναι! μια έκθεση Γάλλων ιμπρεσιονιστών στη Μόσχα μαζί με το ανέβασμα του Λόενγκριν του Βάγκνερ στο Βασιλικό Θέατρο (το χρώμα και ο ήχος, που κι αυτός έχει χρώμα!) έκαναν τον Καντίνσκυ να αλλάξει ριζικά τον δικό του προσανατολισμό. «Τα βιολιά, οι χαμηλές νότες του βαθύφωνου και κυρίως τα πνευστά, ενσάρκωναν συμπυκνωμένη την ώρα του δειλινού, για μένα τότε. Είδα όλα τα χρώματα που είχα στο νου μου. Άγριες, παράφορες γραμμές διαγράφονταν. Συνειδητοποίησα ότι η τέχνη είναι γενικά πιο δυνατή απ' ό,τι νόμιζα και ακόμα πως η ζωγραφική μπορεί να αποκτήσει τόση δύναμη όση και η μουσική…»

1911, Lyrikon. Μουσείο Boymans van Beuningen του Ρόττερνταμ

Εκτός από τα νατουραλιστικά έργα του, σε όλα τα άλλα ο ζωγράφος απεικονίζει με καθαρές, άμεσες παραπομπές στη μουσική. Είναι μια ανάγκη της ζωγραφικής να παραπέμπεται στη μουσική, για να ελευθερώσει τη δύναμη της παραστατικής της παραμέτρου και να διευρύνει τις δυνατότητες της εικαστικής γλώσσας της.

Ο Γκαίτε εξ άλλου είχε πει ότι η Τέχνη θα πρέπει να έχει κι αυτή το δικό της basso continuo!

(Schubert’s Arpeggione Sonata)

Σύνθεση στο πράσινο, 1923

Ο Καντίνσκυ  θαύμαζε ιδιαίτερα τον Σκριάμπιν για την  ασίγαστη έμπνευση και φαντασία του. Επίσης λάτρευε τον Μέτερλινκ, άκουγε με πάθος Ντεμπυσσύ και εκτιμούσε πολύ την επαναστατική δύναμη της βαγκνερικής έμπνευσης. Για τον Μουσσόρσκι έλεγε ότι ήταν έτσι κι αλλιώς ζωγράφος. Αυτό που επίσης έχει πολλή σημασία είναι η επιρροή του από τον ‘Αρνολντ Σαίμπεργκ, με τον οποίο αρχικά τον ένωσε η κοινή αγάπη στον Βάγκνερ. Και οι δύο πίστευαν επίσης στα περί του συνολικού έργου τέχνης (Gesamtkunstwerk). Με βάση αυτή τη θεωρία θα πρέπει να βλέπουμε συνολικά τα έργα τέχνης και όχι σύμφωνα με το αρχικό υλικό τους.

Από το Κέντρο Πομπιντού: Η άγνωστη φωνή

Στο βιβλίο του Για το πνευματικό στην τέχνη ο Καντίνσκυ μοιάζει να στέκει εκστατικός μπροστά στη γερμανική ιδεαλιστική φιλοσοφία (Καντ, Φίχτε)  και δηλώνει αντι-θετικιστής αρνούμενος τη μονοσήμαντη αξία της ζωγραφικής και ορίζοντάς τη ως προϊόν εσωτερικής σχέσης με τη μουσική.

Φούγκα, 1914

Η μουσική δεν είναι υποχρεωμένη να περιγράφει την εξωτερική πραγματικότητα και όπως το μουσικό έργο βασίζεται στο ρυθμό και το τονικό ύψος των ήχων, έτσι και η ζωγραφική θα έπρεπε να περιοριστεί στα απόλυτα αληθινά της στοιχεία: το σχέδιο και το χρώμα.

Concerto, 1911. Κρατική Πινακοθήκη του Μονάχου

Ο Καντίνσκυ παρομοίαζε τα χρώματα και τις φόρμες ως ήχους και δονήσεις. Μιλάει για μελωδικές μορφές και για συμφωνίες, δηλαδή σύνθετες μορφές. Τα έργα του αφήνουν πράγματι περιθώρια πνευματικής ενόρασης και χώρο για να ακούσουμε τη σκέψη και την αρμονία τους! γιατί: «Ωραίο είναι εκείνο που πηγάζει από μια εσωτερική αναγκαιότητα. Ωραίο επομένως είναι εκείνο που είναι εσωτερικά ωραίο»

Σύνθεση αρ 8, 1923, Νέα Υόρκη, Μουσείο Solomon R.Guggebheim

Είναι χαρακτηριστικές μερικές σκέψεις του μεγάλου ζωγράφου:

"Στην τέχνη δεν υπάρχει «πρέπει» διότι η Τέχνη είναι ελεύθερη. Ο καλλιτέχνης όμως πρέπει να δημιουργεί, όχι μόνον ό,τι βλέπει αλλά κι ό,τι διαθέτει στην ψυχή του".

"Όσο πιο ξέφρενος γίνεται ο κόσμος, τόσο πιο αφηρημένη θα γίνεται η ζωγραφική".

1919, Violoncello, Πινακοθήκη Tretjakov

"Το χρώμα είναι το πληκτρολόγιο. 
Το μάτι είναι η αρμονία και η ψυχή είναι το πιάνο με τις τόσο πολλές χορδές του. 
Ο καλλιτέχνης είναι το χέρι που παίζει, ακουμπώντας το ένα ή το άλλο πλήκτρο, και κάνει την ψυχή να πάλλεται".

Αντιθετικοί ήχοι, 1924. Κέντρο Πομπιντού, Παρίσι

Ενδεικτική βιβλιογραφία: 

Schoenberg – Busoni -  Kandinsky, correspondances, textes, 

Éditions Contrechamps, Genève, 1995

Duechting H., Βασίλι Καντίνσκι 1866-1944, εκδ. Γνώση, Αθήνα 2005 

Kandinsky W., Για το πνευματικό στην Τέχνη, εκδ. Νεφέλη, Αθήνα 1981 

Kandinsky W., Αναδρομή 1901-1913 , εκδ. Διάττων, Αθήνα 1988 

Kandinsky W., Σημείο - Γραμμή - Επίπεδο. Συμβολή στην ανάλυση των ζωγραφικών στοιχείων, εκδ. Δωδώνη, Αθήνα 1996 

Kandinsky W., Τέχνη και καλλιτέχνες , εκδ. Νεφέλη, Αθήνα 1986

Nina Kandinsky, Kandinsky et moi, éd. Flammarion, 1978

Pierre Volboudt, Kandinsky, éd. F. Hazan, 1984

Σύντομη εισαγωγή στην Ψηφιακή Τέχνη και τα Νέα Μέσα

Κείμενο

Μαργαρίτα Σταυράκη

Την δεκαετία του ’90 γίναμε μάρτυρες μιας τεχνολογικής ανάπτυξης άνευ προηγουμένου για το ψηφιακό μέσο, η ονομαζόμενη «ψηφιακή επανάσταση». Παρότι η αρχή πολλών ψηφιακών τεχνολογιών συναντάται αρκετά χρόνια νωρίτερα, αυτές οι τεχνολογίες έγιναν ευρέως διαδεδομένες την τελευταία δεκαετία του εικοστού αιώνα. Το hardware και το software έγιναν πιο εκλεπτυσμένα και οικονομικά ανεκτά, και στο ξεκίνημα του World Wide Web (www…) στα μέσα της δεκαετίας του ’90 προστέθηκε ένα επίπεδο «παγκόσμιας διασύνδεσης».

Οι καλλιτέχνες πάντα ήταν μεταξύ των πρώτων που απεικόνιζαν τον πολιτισμό και την τεχνολογία της εποχής τους, και δεκαετίες πριν την ψηφιακή επανάσταση είχαν επίσημα διακηρύξει τον πειραματισμό τους με τα νέα μέσα. Στην αρχή τα αποτελέσματα των πειραματισμών τους παρουσιάζονταν κυρίως σε διαλέξεις , φεστιβάλ και συμπόσια αφιερωμένα στην τεχνολογία και τα ηλεκτρονικά μέσα και θεωρούνταν περιφερειακά, στην καλύτερη περίπτωση, της επικρατούσας τέχνης. Αλλά, μέχρι το τέλος του αιώνα, η ψηφιακή τέχνη έγινε ένας καθιερωμένος όρος, και τα μουσεία και οι γκαλερί ανά τον κόσμο άρχισαν να συλλέγουν και να διοργανώνουν μεγάλες εκθέσεις ψηφιακής τέχνης.   

Η ορολογία για την τέχνη της τεχνολογίας ήταν πάντα αρκετά συγκεχυμένη και ότι είναι σήμερα γνωστό ως ψηφιακή τέχνη έχει αλλάξει αρκετά ονόματα από το ξεκίνημα του. Κάποτε αναφερόταν ως computer art (μέχρι την δεκαετία του ’70), έπειτα ως multimedia art, και στις μέρες μας ταυτίζεται με τον γενικό τίτλο  new media art. Η ψηφιακή τέχνη περιγράφει δουλειές που κάνουν χρήση αναδυόμενων τεχνολογικών μέσων και εμπλέκονται με τις πολιτιστικές, πολιτικές και αισθητικές δυνατότητες αυτών των εργαλείων. 

Σε μια προσπάθεια να διευκρινίσουμε περισσότερο τους όρους μπορούμε να τοποθετήσουμε την ψηφιακή τέχνη και τα Νέα Μέσα ως ένα υποσύνολο δυο μεγαλύτερων κατηγοριών: Τέχνη & Τεχνολογία, και Τέχνη των Μέσων (media art). Η Τέχνη & Τεχνολογία αναφέρεται σε πρακτικές όπως Ηλεκτρονική Τέχνη, Ρομποτική Τέχνη, Genomic art, που κάνουν χρήση τεχνολογιών και είναι σύγχρονες, αλλά όχι απαραίτητα σχετιζόμενες με την έρευνα των μέσων. Η Τέχνη των Μέσων περιλαμβάνει την Βίντεο Τέχνη,  τον Πειραματικό Κινηματογράφο και την Transmission art, που ενσωματώνουν τις τεχνολογίες των διαφορετικών μέσων και που από το ’90 και μετά ελάχιστα εξελίσσονται και αναβαθμίζονται τεχνολογικά .

Αν θέλουμε να αναλύσουμε παραπάνω την νέα εποχή θα βρεθούμε μέσα σ’ ένα χαοτικό τοπίο νέων μέσων και μορφών τέχνης, με πολλαπλά ονόματα και σημασίες, που συχνά το ένα συνδέεται με το άλλο ή γέννα την ανάγκη για ένα καινούργιο.

Αναφέρω χαρακτηριστικά> Net art, software art, artist-made video games, media projects, interactive narratives, multimedia installations, performances. Ο μόνος πραγματικός ορισμός της ψηφιακής τέχνης μπορεί να βρεθεί στον δημιουργό της, το άτομο εκείνο που χρησιμοποιεί τα νέα μέσα σαν το πρωταρχικό του εργαλείο έκφρασης. 

Έτσι λοιπόν, είναι καλό να δούμε την ψηφιακή τέχνη ως μια «αναγκαία», «πλουραλιστική» απάντηση των καλλιτεχνών στην τεχνολογική και πληροφορική επανάσταση και στην ψηφιοποίηση όλων των μέσων.

Βιβλιογραφία

Digital Art/ Christiane Paul, Thames & Hudson world of art

New Media Art/ Mark Tribe-Reena Jana, Taschen

www.Wikipedia.org

διαδραστική χορευτική παράσταση Pixel

Pixel - extraits from Adrien M / Claire B on Vimeo.

Διαδραστικός χορός

Interactive Dance Performance from The Pulse on Vimeo.

Brainstorming και υποθέματα-ομάδες

Τα υποθέματα προς διερεύνηση που προέκυψαν από τις συζητήσεις μας είναι:

-Εισαγωγή στις οπτικοακουστικές τέχνες: η σχέση εικαστικών και μουσικής (γενικά στοιχεία)

-Ιστορία οπτικοακουστικών τεχνών: γέννηση και τεχνολογική εξέλιξη

-Κατηγορίες/εκπρόσωποι:

1. Κινηματογράφος
2. Animation
3. Βιντεοτέχνη
4. Θέατρο/χορός
5. διαδραστικά έργα και εγκαταστάσεις
6. videogames

-Παρόν και μέλλον